Od 1 grudnia 2018 r. dowodami stwierdzającymi czasową niezdolność do pracy z powodu choroby lub sprawowania opieki, przy ustalaniu prawa do zasiłków, jest: elektroniczne zaświadczenie lekarskie.

 

Po ostatecznej likwidacji zaświadczeń ZUS ZLA, przy ustalaniu prawa do zasiłków i ich wysokości dowodami potwierdzającymi:

 

  • czasową niezdolność do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne albo 
     
  • konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny

 

będą wyłącznie odpowiednio:

 

  • zaświadczenie lekarskie wystawione zgodnie ze wzorem ustalonym przez ZUS, w formie dokumentu elektronicznego (tzw. e-zwolnienie) udostępnione bezpłatnie płatnikowi składek na profilu informacyjnym płatnika składek, 
     
  • zaświadczenie lekarskie wystawione na formularzu zaświadczenia lekarskiego wydrukowanym z systemu teleinformatycznego (na tzw. formularzu e-zwolnienia), opatrzone podpisem i pieczątką wystawiającego - sporządzane jest ono w przypadku, gdy wystawienie zaświadczenia lekarskiego w formie dokumentu elektronicznego nie jest możliwe, albo 
     
  • wydruk wystawionego zaświadczenia lekarskiego z systemu teleinformatycznego (tzw. wydruk e-zwolnienia), opatrzony podpisem i pieczątką wystawiającego - wydawane ubezpieczonemu na jego żądanie oraz w przypadku, gdy z informacji udostępnionych na profilu informacyjnym wystawiającego zaświadczenie lekarskie wynika, że płatnik składek nie posiada profilu informacyjnego płatnika składek,

 

zawierające określone przez ustawodawcę dane (patrz: Dane i informacje...).

 

Wystawianie e-zwolnienia i przekazywanie na PUE

 

Zaświadczenia lekarskie mogą wystawiać m.in. upoważnieni (w formie decyzji) przez ZUS:

 

  • lekarze, lekarze dentyści, 
     
  • felczerzy i starsi felczerzy,

 

którzy złożyli oświadczenie, że zobowiązują się do przestrzegania zasad orzekania o czasowej niezdolności do pracy i wykonywania obowiązków wynikających z przepisów ustawy zasiłkowej, oraz przepisów o ochronie danych osobowych.

 

Od 23 października 2018 r. zaświadczenia lekarskie mogą być wystawiane przez osoby wykonujące:

 

  • zawód medyczny lub
     
  • czynności pomocnicze przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

 

Aby jednak tak się stało, np. lekarz, lekarz stomatolog, mający utworzony profil informacyjny, udziela upoważnienia do wystawiania zaświadczeń lekarskich wskazanym osobom, w jego imieniu i na podstawie danych dotyczących orzeczonej czasowej niezdolności do pracy zawartych w sporządzonej przez niego dokumentacji medycznej.

 

Prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich podlega kontroli, którą wykonują lekarze orzecznicy ZUS na zasadach określonych w art. 59 ustawy zasiłkowej. Co istotne, pracodawca może wystąpić do ZUS o przeprowadzenie takiej kontroli, nie tylko dla celów wypłaty zasiłku chorobowego, ale i wynagrodzenia chorobowego (ZUS informuje wówczas pracodawcę o wyniku postępowania).

 

Wystawiający e-zwolnienie przekazuje je na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS.

 

ZUS zaświadczenie to udostępnia płatnikowi składek na profilu informacyjnym płatnika składek, bez informacji dotyczącej numeru statystycznego choroby (patrz: Dane i informacje...), z założenia nie później niż w dniu następującym po dniu otrzymania zaświadczenia lekarskiego. Jeśli natomiast płatnik składek nie posiada profilu na PUE ZUS, wystawiający zaświadczenie lekarskie przekazuje ubezpieczonemu wydruk e-zwolnienia (bez numeru statystycznego choroby), opatrzony jego podpisem i pieczątką (patrz: Obowiązki płatników...).

 

Kwestie związane z prostowaniem błędu na e-zwolnieniu reguluje art. 58a ustawy zasiłkowej.

 

Obowiązki płatników składek związane z posiadaniem (lub nie) profilu informacyjnego płatnika składek, na którym udostępniane są e-zwolnienia
Założenie profilu

Do utworzenia profilu informacyjnego płatnika składek, za pomocą systemu teleinformatycznego udostępnionego bezpłatnie przez ZUS, zobligowani są płatnicy składek (w tym pracodawcy) zobowiązani, na podstawie art. 47a ust. 1 ustawy systemowej, do przekazywania dokumentów niezbędnych do prowadzenia kont płatników składek i kont ubezpieczonych oraz korekty tych dokumentów przez transmisję danych w formie dokumentu elektronicznego. Z założenia chodzi tu o płatników składek rozliczających składki za więcej niż 5 osób. Przy czym nic nie stoi na przeszkodzie, aby także płatnicy rozliczający składki za nie więcej niż 5 osób założyli profil informacyjny. Będą oni wówczas otrzymywali drogą elektroniczną wystawione ich ubezpieczonym e-zwolnienia.

Zachowanie profilu

Płatnik składek, który utworzył profil informacyjny płatnika składek, zobowiązany jest do jego utrzymywania także wtedy, gdy nie ma do niego zastosowania obowiązek przekazywania dokumentów niezbędnych do prowadzenia kont płatników składek i kont ubezpieczonych oraz korekty tych dokumentów przez transmisję danych w formie dokumentu elektronicznego.

Obowiązek informacyjny

Płatnik składek nieposiadający profilu informacyjnego płatnika składek zobowiązany jest poinformować swoich ubezpieczonych, w formie pisemnej, w pierwszym dniu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, o obowiązku dostarczania mu wydruku e-zwolnienia albo zaświadczenia lekarskiego wystawionego na formularzu zaświadczenia lekarskiego wydrukowanym z systemu teleinformatycznego. Gdy jednak ostatecznie utworzy profil informacyjny płatnika składek, w terminie 7 dni od dnia utworzenia tego profilu, zobowiązany jest do poinformowania ubezpieczonego, w formie pisemnej, o ustaniu obowiązku dostarczania mu przez ubezpieczonego wydruku e-zwolnienia albo wspomnianego wyżej zaświadczenia lekarskiego.

 

Dane i informacje, które powinno zawierać zaświadczenie lekarskie:

 

1)identyfikator i data wystawienia zaświadczenia lekarskiego,
2)dane ubezpieczonego: pierwsze imię, nazwisko, PESEL, albo seria i numer paszportu i data urodzenia, jeżeli nie nadano numeru PESEL oraz adres miejsca pobytu ubezpieczonego w czasie trwania niezdolności do pracy,
3)dane płatnika składek: NIP lub PESEL albo seria i numer paszportu, jeżeli nie ma obowiązku posługiwania się NIP i nie nadano numeru PESEL, oraz rodzaj identyfikatora płatnika składek,
4)imię, nazwisko i numer prawa wykonywania zawodu wystawiającego zaświadczenie lekarskie oraz adres miejsca udzielania świadczeń zdrowotnych,
5)okres orzeczonej czasowej niezdolności do pracy, w tym okres pobytu w szpitalu,
6)informacje o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłku chorobowego lub jego wysokość, zgodnie z art. 7 pkt 2, art. 8, art. 9 ust. 2, art. 11 ust. 2 pkt 1 i art. 16, podane z zastosowaniem kodów literowych, o których mowa w art. 57 ust. 1 ustawy zasiłkowej,
7)wskazania lekarskie - odpowiednio: chory powinien leżeć albo chory może chodzić,
8)okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorym członkiem rodziny, datę urodzenia tego członka rodziny i stopień jego pokrewieństwa lub powinowactwa z ubezpieczonym,
9)numer statystyczny choroby ubezpieczonego ustalony według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych,
10)oznaczenie instytucji, w której ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia.

Numer statystyczny choroby, o którym mowa w pkt 9), nie powinien być widoczny na zaświadczeniu udostępnionym płatnikowi składek na jego profilu, wydruku e-zwolnienia lub zaświadczeniu wystawionym na formularzu zaświadczenia lekarskiego wydrukowanym z systemu teleinformatycznego.

Dzięki funkcjom udostępnionym lekarzom w systemie ZUS proces wystawiania zaświadczeń lekarskich został zoptymalizowany. System ZUS zawiera dostęp do danych pacjenta, jego pracodawców (płatników składek) oraz członków rodziny. Dane te można zweryfikować lub uzupełnić na etapie wystawiania zaświadczenia lekarskiego w oparciu o informacje uzyskane od ubezpieczonego.