Od 01.11.2019 każdy podatnik (również nie vatowiec) ma obowiązek zastosować MPP, przy dokonywaniu zapłaty przelewem bankowym faktury, która spełnia trzy cechy:

 - jej wartość brutto przekracza 15 tys. zł,

- co najmniej jedną pozycję na fakturze jest towar lub usługa wymieniona w załączniku nr 15 do ustawy w VAT

- fakturę wystawił podatnik VAT

Oznaczenia na fakturze

W związku z likwidacją odwróconego obciążenia na towary i usługi wymienione w załączniku nr 11 i 14 zmodyfikowano przypadki, kiedy faktura powinna zawierać dodatkową informację „odwrotne obciążenie” (informacja ta będzie zamieszczana wyłącznie w sytuacji obowiązku rozliczenia przez nabywcę podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze).

W związku z obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności wprowadza się wymóg zamieszczania na fakturze specjalnego oznaczenia w postaci zapisu „mechanizm podzielonej płatności”. Obowiązek zamieszczenia tej informacji będzie dotyczył wyłącznie faktur, w których wartość brutto przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty i faktura taka dokumentuje nabycie towarów lub usług wymienione w dodawanym do ustawy załączniku nr 15. Oznacza to, że nawet w sytuacji, gdy faktura taka zawiera jedną pozycję objętą zakresem wskazanym w załączniku nr 15, podatnik będzie miał obowiązek zamieszczenia na tej fakturze informacji „mechanizm podzielonej płatności”. Nie ma przy tym znaczenia, że wartość towarów lub usług objętych ww. załącznikiem, wykazanych na danej fakturze jest niższa niż 15 000 zł. Nawet więc jeżeli kwota należności za towar z załącznika nr 15 wynosić będzie np. 1230 zł brutto (1000 zł netto + 230 zł VAT-u), a wartość brutto całej faktury wynosić będzie 16 000 zł, wówczas taka faktura powinna mieć oznaczenie „mechanizm podzielonej płatności”.

Wyznacznikiem do oznaczenia faktury jest więc jej wartość brutto i fakt, że dokumentuje ona sprzedaż towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy. Przy czym należy podkreślić, że obowiązek zastosowania (przy regulowaniu takiej faktury) mechanizmu podzielonej płatności dotyczyć będzie wyłącznie kwoty należności za towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 (obowiązek uregulowania w tym mechanizmie może dotyczyć zatem tylko jednej pozycji wskazanej na takiej fakturze). Oczywiście podatnik może zdecydować, że w mechanizmie podzielonej płatności ureguluje całą wartość wskazaną na fakturze. Nie ma jednak takiego obowiązku.

Zaznaczmy, że zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na zapłacie kwoty odpowiadającej kwocie podatku wynikającej z faktury na rachunek VAT, natomiast zapłata wartości sprzedaży netto jest dokonywana na rachunek rozliczeniowy (lub imienny w SKOK) albo jest rozliczana w inny sposób. Zasady te nie ulegają zmianie, w podzielonej płatności należy więc uregulować kwotę odpowiadającą kwocie VAT, natomiast wartość netto może być rozliczona w inny sposób.

Wyłączeni z obowiązku zamieszczenia informacji „mechanizm podzielonej płatności” będą podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego, ponieważ podatnicy ci na wystawianych fakturach zamieszczają wyłącznie datę wystawienia, numer kolejny, imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, miarę i ilość (liczbę) dostarczanych towarów lub zakres wykonanych usług, cenę jednostkową towaru lub usługi oraz kwotę należności ogółem. Nie mają zatem obowiązku zamieszczania na wystawianych fakturach ww. informacji. Należy również podkreślić, że na wystawianych przez tych podatników fakturach nie wykazuje się kwot podatku, nie ma więc możliwości uregulowania takiej faktury w podzielonej płatności.

Za nieumieszczenie na wystawianej fakturze specjalnego oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności” wystawcy faktury będzie groziła sankcja w wysokości 30% kwoty podatku wykazanego na fakturze. Przy czym, sankcja ta będzie naliczana od kwoty podatku przypadającej na dostawę towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15. Jeżeli zatem dana faktura o wartości brutto przekraczającej 15 000 zł zawiera jedną pozycję dokumentującą nabycie towarów lub usług wymienionych w ww. załączniku, to sankcja będzie naliczana wyłącznie od wartości kwoty podatku należnego z tytułu tej konkretnej pozycji.

Sankcja nie będzie stosowana w odniesieniu do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo przestępstwo skarbowe, a także jeżeli, mimo braku stosownego oznaczenia na fakturze, nabywca ureguluje w mechanizmie podzielonej płatności kwotę odpowiadającą kwocie podatku przypadającą na dostawę towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15.

Jeżeli więc sprzedawca przez błąd nie oznaczy faktury koniecznym dopiskiem, wówczas będzie mógł naprawić swoje uchybienie i uniknąć sankcji. W tym celu powinien przede wszystkim poinformować nabywcę, że wystawił mu fakturę bez wymaganego oznaczenia, tak żeby przekazać mu brakującą na fakturze informację, że powinien zapłacić w podzielonej płatności. Informację tę sprzedawca może przekazać w dowolnej formie nabywcy, może to uczynić w dowolny sposób, nawet przed wystawieniem faktury korygującej, w interesie sprzedawcy leży bowiem, żeby nabywca miał szansę zrealizować płatność w mechanizmie podzielonej płatności.

Należy dodać, że sprzedawca tak czy inaczej będzie miał obowiązek poprawienia faktury wystawionej bez wymaganego oznaczenia, faktura bez tego oznaczenia jest bowiem fakturą wystawioną wadliwie. Nie ma przy tym przeciwwskazań, żeby fakturę poprawił nabywca notą korygującą. Jak wyjaśnia ustawodawca, nabywca bowiem musi być zorientowany, co jest przedmiotem transakcji, to nabywca bowiem inicjuje płatność i odpowiada za wybór formy płatności. Nabywca nie może polegać więc wyłącznie na informacjach od sprzedawcy, który może chcieć uniknąć zapłacenia mu w podzielonej płatności, tylko musi samodzielnie analizować, jakie towary lub usługi nabył i czy wiążą się z tym dla niego określone obowiązki.

Kara dla nabywcy faktury

Wprowadza się sankcję dla nabywcy, który mimo ciążącego na nim obowiązku uregulowania kwoty podatku VAT wykazanej na fakturze w mechanizmie podzielonej płatności ureguluje tę kwotę w inny sposób. Sankcja za ten czyn będzie wynosiła 30% kwoty podatku wykazanego na takiej fakturze. Oczywiście obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności dotyczy wyłącznie kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15. Jeżeli zatem nabywca otrzyma fakturę o wartości brutto powyżej 15 000 zł i faktura ta będzie obejmowała swym zakresem towary czy usługi wymienione w załączniku nr 15, wówczas (bez względu czy sprzedawca zamieścił na niej informację „mechanizm podzielonej płatności”) ma on obowiązek uregulowania kwoty podatku VAT od takiej pozycji na fakturze w mechanizmie podzielonej płatności.

Sankcja nie będzie stosowana w odniesieniu do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo przestępstwo skarbowe, ale również jeżeli mimo uregulowania takiej faktury w inny sposób (zamiast obowiązkowego zastosowania mechanizmu podzielonej płatności) dostawca lub usługodawca rozliczył cały podatek należny wynikający z tej faktury.

Od 1 stycznia 2020 r. - Nie ma płatności w MPP, nie ma kosztu

Podatnicy PIT i CIT nie zaliczą do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części (lub zmniejszają wysokość kosztów), w jakiej płatność dotycząca faktury, w której wartość sprzedaży brutto przekracza 15 000 zł (lub równowartość tej kwoty) i obejmuje swym zakresem towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT mimo obowiązku zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności została dokonana w inny sposób. Należy jednak wskazać, że brak zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów takiego wydatku będzie miał zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy faktura posiada stosowną informację „mechanizm podzielonej płatności”, a pomimo tego podatnik nie płaci w podzielonej płatności.